Financiële positie

Begroting
De begroting bestaat niet alleen uit een overzicht van inkomsten en uitgaven, maar kent ook een balans. Het overzicht van bezittingen en schulden op deze balans geeft eveneens meerjarig een positief beeld. Herkenbaar aan de cijfers van bijvoorbeeld het weerstand vermogen. Hiermee kan gesproken worden van een vooralsnog gezonde financiële positie. Vooralsnog omdat de grilligheid van externe factoren, zoals bijvoorbeeld het Rijksbeleid, voor de gemeente lastig blijft in te schatten, maar wel flinke consequenties kan hebben. Net als eerdere jaren is verder gegaan op de ingeslagen weg om de begroting transparant te maken/houden en verbeteringen toe te passen. Afgelopen jaar is wederom veel geïnvesteerd in het samenbrengen van verschillende vormen van (handmatige) administraties in daartoe geëigende systemen.  

Autonome ontwikkelingen, bestaand beleid en meerjarig investeringsplan (MIP)
Autonome ontwikkelingen betreffen de mutaties die een gevolg zijn van reeds genomen besluiten. Denk hierbij aan rijksontwikkelingen, areaalontwikkelingen, kapitaallasten of indexaties.
Bestaand beleid betreft de mutaties die naar aard en inhoud betrekking hebben op een bijstelling van het huidig beleid. Uitgangspunt is dat deze budgetten zo reëel mogelijk geraamd worden. Daarnaast is rekening gehouden met de ontwikkeling van de Algemene uitkering en ontwikkelingen in het sociaal domein.
Onder her MIP vallen de goedgekeurde investeringen alsmede de vervangingsinvesteringen. De opgenomen bedragen betreffen de kapitaallasten van deze investeringen.  

Beleidsmaatregelen jeugdzorg

Het Rijk  vermeldt in haar coalitieakkoord dat ”vanaf 2024 in aanvulling op de huidige hervormingsagenda extra beleidsmaatregelen in de jeugdzorg genomen worden”. Voor de jaren 2024, 2025 en 2026 gaat het om een besparing van respectievelijk 100 miljoen, 500 miljoen en 500 miljoen. Vanaf 2027 en structureel gaat het om € 511 miljoen. Voor de jaren 2024 en verder moeten gemeenten rekening houden met de voorgenomen besparingen en in de begroting voor Jeugdzorg een lagere raming opnemen voor de uitgaven. Op basis van de huidige gegevens betekent dit dat wij de kosten voor jeugdzorg moeten verlagen met € 100.000 in 2024, met € 700.000 in 2025 en 2026 en vanaf 2027 met € 500.000 structureel. Dit heeft een positief effect op de saldo van de begroting met deze bedragen.

Bijstelling salariskosten 2023-2026
Jaarlijks worden de salariskosten bijgesteld. Structureel leidt dit voor de jaren 2023 tot en met 2026 tot een verlaging van het saldo begroting met respectievelijk € 356.000, € 996.000, € 1.631.000 en € 2.723.000. Voor de jaren 2023 en verder wordt rekening gehouden met een loonkostenontwikkeling van 3,75%.

Extra gelden Jeugdzorg (Algemene uitkering)
Vanuit het rijk zijn extra middelen beschikbaar gesteld voor de Jeugdzorg. Het ministerie adviseerde om deze extra middelen voor 75% op te nemen in de begroting omdat het nog onzeker was hoe hoog de uitkering precies zou zijn. Als extra dekkingsmiddel hebben wij voorgesteld om de 25% te onttrekken aan de reserve Sociaal Domein. De VNG heeft op 9 augustus een bericht “Afspraken jeugdmiddelen in meerjarenraming” gepubliceerd. Hieruit blijkt dat het Rijk, de VNG en het IPO voor de jaren 2024, 2025 en 2026 zijn overeengekomen dat gemeenten zowel de extra rijksbijdragen voor de jeugdzorg als de geplande bezuinigingen voor 100% in de begroting 2023 mogen opnemen. Voorgesteld wordt om de extra gelden voor de Jeugdzorg op te nemen in de begroting en de geraamde onttrekking uit de reserve Sociaal Domein af te ramen. Voor de jaren 2023, 2025 en 2026 leidt tot een verlaging van het saldo begroting van respectievelijk € 427.000, € 269.000 en € 513.000. Voor 2024 leidt dit tot een verhoging van het saldo begroting met € 340.000.

Extra gelden Veiligheid
Boa's verrichten belangrijk werk en zijn in de afgelopen jaren steeds meer taken gaan uitvoeren. De Tweede Kamer heeft structureel extra gelden vrijgemaakt voor handhaving en veiligheid. Vanuit deze extra middelen ontvangen gemeenten een vrij te besteden financiële bijdrage om de handhaving in uw gemeente te versterken. De gemeente Edam-Volendam ontvangt structureel € 35.000 vanaf 2022 via de algemene uitkering (programma 6). Dit budget wordt beschikbaar gesteld in programma 2. Per saldo heeft dit geen gevolgen voor het saldo van de begroting.

Gemeentefonds meicirculaire 2022
Deze circulaire informeert gemeenten over de gemeentefondsuitkeringen. Het gemeentefonds is de grootste inkomstenbron van de gemeenten. Deze meicirculaire zorgt voor een flinke structurele stijging van de gemeentelijke inkomsten. Voor de jaren 2023 tot en met 2026 gaat het om een stijging van respectievelijk € 6,173 mln., € 8,365 mln., € 10,766 mln. en € 5,372 mln. Deze grote stijgingen worden voornamelijk veroorzaakt door flink stijgende accressen ten gevolge van de verhoogde overheidsuitgaven en een voor onze gemeente gunstig uitpakkende herverdeling van het gemeentefonds. Het VNG adviseert gemeenten om een 20% onderuitputting in te bouwen om een toekomstige bijstelling van de accressen op te kunnen vangen. Rekening houdend met dit advies betekent dit dat de gemeentefondsuitkering voor de jaren 2023 tot en met 2026 wordt bijgesteld met respectievelijk € 4,938 mln., € 6,692 mln. € 8,613 en € 4,298 mln. Deze verhogingen komen ten gunste van het saldo begroting. De gevolgen van de meicirculaire voor 2022 zullen worden opgenomen in de Winternota 2022.

Gemeentelijke bijdrage Veilig Thuis
Het aantal meldingen dat door Veilig Thuis behandeld wordt en de adviezen die door de organisatie gegeven worden nemen sinds 2019 vrijwel constant toe. Door deze stijgingen is de huidige formatie niet meer afdoende en heeft de organisatie 6 fte maatschappelijk werkers en 1.1 fte gedragsdeskundige aan versterking nodig. Daarnaast heeft het algemeen bestuur van de GGD de overheadtarieven van VT gelijk getrokken met het overheadpercentage voor de overige contracttaken van de GGD (van 12% naar 21,5%), waarbij de uitbreiding van Veilig Thuis parallel loopt aan GGD 3.0. Samen leidt dit tot een structurele toename van de begroting. In de Zomernota is er reeds met deze toename akkoord gegaan. De bijdrage wordt hierdoor structureel € 15.000 hoger en geeft een structurele verlaging van het saldo begroting met € 15.000.

Huuraanpassing Volendams Museum
De huurovereenkomst met het Volendams museum wordt per 1 januari 2023 herzien. De herziening van de huurovereenkomst leidt in 2023 tot een verhoging ad € 65.000 van de geraamde huuropbrengsten voor het maatschappelijke vastgoed Zeestraat 41. De aanpassing van de jaarlijkse huur leidt in 2023 tot een toename ad € 65.000 van de subsidie-uitgaven onder programma 5, product 5.24 kunst en cultuur. De wijzigingen hebben geen gevolgen voor het structurele saldo van de begroting, want de inkomsten door huuropbrengst dekken de uitgaven voor de verhoogde subsidie.

Indexering extra 1% vanaf 2024
Begin 2022 zijn de ramingen in de laatste jaarschijf van deze begroting, zoals gebruikelijk, geïndexeerd met het geldende percentage van 101,5%. In verband met de actuele, ongewone kostenstijgingen wordt een aantal ramingen die hiervoor in aanmerking komen met een extra procent verhoogd. De ramingen in de jaarschijf 2023 zijn reëel geraamd.

Indexering jaarschijf 2026
Bij het samenstellen van de begroting 2023 wordt de kolom van het laatste begrotingsjaar (2026) automatisch gevuld met een bedrag dat gelijk is aan dat van het voorlaatste jaar. Daarbij is dus geen rekening gehouden met de indexering die moet plaatsvinden op de daarvoor in aanmerking komende ramingen (Overige goederen en diensten, energiekosten, verzekeringspremies etc.) Deze ramingen worden nu aangepast, hetgeen in het laatste jaar leidt tot een extra last van € 241.000. Dit komt ten laste van het saldo begroting.

Septembercirculaire 2022
Medio september verschijnt de septembercirculaire. Deze aanpassing van de Algemene uitkering staat in het teken van de vertaling van de Miljoenennota. De ontwikkeling in deze circulaire wordt voor het overgrote deel bepaald door de ontwikkeling van de rijksuitgaven. Volgens het systeem van ‘samen de trap op en samen de trap af’ hebben wijzigingen in de rijksuitgaven direct invloed op de omvang van het gemeentefonds. De uitkering valt in de septembercirculaire voor de meeste jaren hoger uit. Met name in 2026. De forse verhoging van de uitkering in 2026 wordt voornamelijk veroorzaakt door de hogere uitkeringsfactor. Voor de jaren 2023, 2025 en 2026 zorgt de septembercirculaire voor een verhoging van het saldo begroting met respectievelijk € 476.000, € 150.000 en € 3.305.000. In 2024 wordt het geraamde budget verlaagd met € 320.000. Deze bijstellingen komen ten gunste/laste van het saldo begroting.

(hoog)specialistische jeugdhulp

Wegens de oplopende kosten in de (hoog)specialistische jeugdhulp dient dit budget structureel te worden opgehoogd. De afgelopen jaren zien we dat de stijging van de kosten nog niet afneemt. Hier hebben we als gemeente beperkte invloed op omdat we maar een beperkt gedeelte van de verwijzingen doen en weinig invloed hebben op doorstroom en uitstroom van de hulpverlening. Met de nieuwe inkoop van de (hoog)specialistische jeugdhulp per 2022 hebben we de contractafspraken verscherpt met onze aanbieders, waardoor we meer invloed hopen te krijgen op deze factoren en de verwachting is dat we dit vanaf 2023 meer terug gaan zien in de cijfers (denk aan eerder afschalen of uitstromen, meer preventief werken en inzetten van consultatie & advies om opschalen of een verwijzing naar zwaardere hulp te voorkomen). Dit leidt tot een structurele verlaging van het saldo begroting voor de jaren 2023, 2024, 2025 en 2026 van € 1.000.000.

Aanpassing bijdrage GGD Zaanstreek-Waterland
De begroting van GGD Zaanstreek-Waterland aangeboden.  Voor Edam-Volendam stijgt de gemeentelijke bijdrage in de nu voorliggende Begroting 2023 meerjarig. De hogere bijdrage komt door de volgende factoren: Toevoeging extra vaccins aan het Rijksvaccinatieprogramma; Nieuw product: prenatale screening; Stijging van het aantal geboortes, waardoor er meer kosten gemaakt zullen worden voor de jeugdgezondheidszorg; Prijsindexatie en salarisontwikkelingen (cao);Dit leidt tot een meerjarige verlaging van het saldo begroting voor de jaren 2023, 2024, 2025, 2026 van respectievelijk: € 10.000, € 9.000, € 11.000, € 25.000.

Aanpassing bijdrage Veiligheidsregio 2023
De bijdrage aan de Veiligheidsregio wordt verhoogd op basis van de begroting 2023. Diverse onderwerpen in duurzaamheid, informatie- en cyberveiligheid springen in het oog evenals het voornemen de communicatie naar inwoners van de regio met als doel de weerbaarheid van de samenleving te versterken. Verder wordt voorgesteld om de meerjarenraming naar hetzelfde niveau te brengen als de bijdrage die wordt begroot voor het jaar 2023. Dit leidt tot een verlaging van saldo begroting in de jaren 2023, 2024, 2025 en 2026 voor een bedrag van respectievelijk € 64.000, € 14.000, € 14.000, € 14.000.

Aanpassing huuropbrengsten
Sommige huurcontracten zijn aangepast of opgezegd. Sommige inkomsten worden daarom bijgesteld. Voor de jaren 2023 tot en met 2025 leidt dit tot verlaging van het saldo begroting met respectievelijk € 75.000, € 57.000 en € 22.000. In 2026 volgt een plus voor het saldo begroting van € 22.000.

Aanpassingen budgetten verkeer
Het opschonen van verkeersborden wordt niet uitbesteed maar zelf uitgevoerd. Hierdoor dient het budget hiervoor verhoogd te worden. De verkeersregeling haven Volendam dient structureel verhoogd te worden door hogere kosten. Daarnaast is een eenmalige verhoging in verband met kosten voor nood- en hulpdiensten noodzakelijk. De extra kosten komen ten laste van het saldo begroting voor de jaren 2023 tot en met 2026 voor respectievelijk € 137.000, € 38.000, € 39.000 en € 40.000.

Bijdrage MRA
Eind 2021 heeft de regiegroep de MRA commitment gegeven voor uitbreiding van het aantal FTE's. Dit leidt tot een structurele verlaging van het saldo begroting voor de jaren 2023, 2024, 2025 en 2026 van respectievelijk € 19.000, € 19.000, € 19.000, € 19.000.

Bijdrage regionale activiteiten VRH Zaanstreek-Waterland
Ten behoeve van regionale activiteiten voortkomende uit de PHO is besloten als regio structureel gelden bijeen te brengen. Dit leidt tot een verlaging van het saldo begroting voor de jaren 2023, 2024, 2025 en 2026 van respectievelijk € 34.000, € 34.000, € 34.000, € 34.000.

Bijstelling bijdrage OD IJmond 2023-2026
De gemeentelijke bijdrage aan de Omgevingsdienst IJmond stijgt in de jaren 2023 tot en met 2026 met een bedrag dat oploopt van € 40.000 tot € 56.000. Deze stijging vloeit voornamelijk voort uit de decentralisatie van de financiering van bodemtaken. Deze taken worden uitgevoerd door de OD en werden tot nu toe betaald door de provincie. Vanaf 2023 worden deze kosten door de OD in rekening gebracht bij de gemeenten. De verwachting is dat de gemeenten hiervoor worden gecompenseerd middels de algemene uitkering uit het Gemeentefonds.

Bijstelling budget Gemeentelijke website
Het faillissement van GeoTax, onze leverancier van de softwareapplicatie voor de WOZ-taxaties, heeft ons gedwongen om met een andere leverancier een samenwerking aan te gaan. DataB verzorgt het publiceren van de gemeentelijke belastingaanslagen op Mijn Overheid Berichtenbox, waarbij onze inwoners via DigiD op een veilig wijze hun gegevens kunnen inzien. De extra kosten hiervoor bedragen op jaarbasis €50.000. Voorgesteld wordt het geraamde budget voor de gemeentelijke website structureel te verhogen met € 50.000. Deze structurele verhoging gaat ten koste van het saldo begroting 2023 en verder.

Bijstelling budget riolen
De kosten van de uitbestede werkzaamheden blijken structureel lager dan geraamd. Het heeft geen gevolgen voor het saldo begroting, omdat de baten en lasten van riolering via de voorziening GRP lopen.

Bijstelling energiekosten begroting 2023
Naar aanleiding van de sterk stijgende energieprijzen is de gemeente gedwongen om de budgetten voor de energiekosten bij te stellen. Geschat wordt dat deze lasten voor de jaren 2023 tot en met 2026 stijgen met respectievelijk € 221.000, € 211.000, € 238.000 en € 253.000. Deze stijging gaat ten laste van het saldo begroting.

Bijstelling grondexploitaties Broeckgouw en oude Seinpaal
De exploitaties van de grondcomplexen voor de Broeckgouw en de Westerven (Seinpaal) worden voor 2023 bijgesteld. Het is de verwachting dat er meer rentekosten moeten worden toegerekend aan beide complexen. De bijstelling voor de Broeckgouw bedraagt € 52.000 en voor Westerven € 5.000. Deze bijstelling gaan ten laste van het saldo begroting 2023.

Bijstelling kosten automatisering
In de productenverantwoording van het jaarverslag 2021 is bij product 1.07 Overhead aangegeven dat de kosten voor ICT hoger zijn uitgevallen dan begroot. Dit wordt deels veroorzaakt door hogere uitgaven voor de huidige licenties voor softwareapplicaties, maar ook door uitgaven voor licenties van nieuwe softwareapplicaties om het thuis werken van onze medewerkers beter te kunnen ondersteunen. Ook voor de aankomende jaren wordt verwacht dat de leveranciers een dergelijk hoger indexatie percentage zullen hanteren. Ook verwachten we dat we meer kosten gaan maken om onze medewerkers op een veilige wijze thuis te kunnen laten werken. Hiervoor zijn extra maatregelen noodzakelijk. Voorgesteld wordt het geraamde budget voor onderhoud software Automatisering meerjarig te verhogen met € 200.000. Deze structurele verhoging gaat ten koste van het saldo begroting 2022 en verder.

Bijstelling raming leges Omgevingsvergunningen
De raming voor de opbrengst uit leges voor omgevingsvergunningen wordt bijgesteld op basis van de verwachte bouw-activiteiten in de komende jaren.

Bijstelling ramingen belastingenopbrengsten
Op basis van werkelijke gegevens worden de ramingen voor de inkomsten en uitgaven Belastingen bijgesteld. Het betreft uitgaven en inkomsten in het kader van de WOZ, Toeristenbelasting, Precariobelasting, Hondenbelasting etc. Dit journaal heeft gevolgen voor het saldo begroting. De positieve bijstelling voor de jaren 2023 tot en met 2026 bedraagt respectievelijk € 134.000, € 223.000, € 324.000 en € 582.000. De grote bijstelling in 2026 heeft te maken met de methodiek van Lias waarbij de waarden van 2025 bij de jaarovergang worden gekopieerd naar 2026.

Bijstelling ramingen Reinigingsrechten en Afvalstoffenheffing 2023
Aan de hand van de vastgestelde uitgangspunten worden de geraamde opbrengsten van de heffingen op reiniging en afvalstoffen bijgesteld. In plaats van de vorig jaar geraamde stijging van de tarieven met 7% voor afvalstoffenheffingen wordt nu rekening gehouden met een indexatie van maar 2,5%. Dit zorgt voor de jaren 2023 tot en met 2026 voor een daling van de geraamde opbrengsten met respectievelijk € 265.000, € 267.000, € 225.000 en € 57.000. De terugloop in 2026 heeft te maken met de methodiek van Lias waarbij de waarden van 2025 bij de jaarovergang worden gekopieerd naar 2026. De mutatie voor reinigingsrechten is minimaal. Voor een uitvoerige uiteenzetting van de belastingtarieven wordt doorverwezen naar de Paragraaf Lokale heffingen.

Bijstelling ramingen WOZ product 6.02
De hogere lasten zijn een gevolg van het nog steeds toenemend aantal bezwaar- en beroepschriften van de zogenaamde no cure no pay bureaus tegen de WOZ-waarde. Middels landelijke campagnes worden burgers opgeroepen de bureaus online te machtigen bezwaar in te dienen. Bij gegrondverklaring van het bezwaar of beroep bestaat recht op proceskostenvergoeding voor de gemachtigden. Om de kans op succesvol bezwaar en beroep te verkleinen wordt door de gemeente doorlopend onderzoek gedaan naar de objectkenmerken van de bestaande en nieuwe WOZ-objecten. De gemeente heeft vooralsnog niet voldoende ruimte in de eigen formatie om dit onderzoek volledig zelf uit te voeren. Hiervoor moet ondersteuning worden ingehuurd. De hogere lasten bedragen € 71.000 in 2023 oplopen tot een bedrag van € 76.000 in 2026. Deze extra lasten gaan ten laste van het saldo begroting.

Bijstelling Rioolheffingen begroting 2023
Aan de hand van de vastgestelde uitgangspunten worden de geraamde opbrengsten van de heffingen op reiniging en rioleringen bijgesteld. In plaats van de vorig jaar geraamde stijging van de tarieven met 4% wordt nu rekening gehouden met een indexatie van maar 2,5%. Dit zorgt voor de jaren 2023 tot en met 2026 voor een daling van de geraamde opbrengsten met respectievelijk € 78.000, € 173.000, € 242.000 en € 113.000. De terugloop in 2026 heeft te maken met de methodiek van Lias waarbij de waarden van 2025 bij de jaarovergang worden gekopieerd naar 2026. Voor een uitvoerige uiteenzetting van de belastingtarieven wordt doorverwezen naar de Paragraaf Lokale heffingen.

Bijstelling turnaccommodatie Mauritius
De nieuwe turnaccommodatie voor Mauritius is eind vorig jaar voor het eerst in gebruik genomen. De begrote budgetten voor diverse uitgaven worden nu aangepast aan de werkelijke uitgaven. Dit betreft voornamelijk een bijstelling van de energielasten. Deze bijstelling zorgt voor de jaren 2023 tot en met 2026 voor een daling van het saldo begroting van respectievelijk € 12.000, € 12.000, € 13.000 en € 13.000.

Contant geldautomaat
Er wordt in 2023 een contant geldautomaat aangeschaft. Hiervoor wordt de raad verzocht een investeringskrediet beschikbaar te stellen. Vanaf 2024 is hiervoor een onderhoudsbudget van € 1.500 benodigd. Dit geeft een structurele verlaging van saldo begroting met genoemd bedrag.

Cultuurmakelaar
Voor het kunnen continueren van de inzet van de cultuurmakelaar is extra budget benodigd. Dit leidt tot een structurele verlaging van het saldo begroting voor de jaren 2023, 2024, 2025 en 2026 van respectievelijk € 37.000.

Dierenopvang
Door de stijgende kosten van vervoer en de heersende vogelgriep pandemie dient dit budget te worden verhoogd. Dit leidt tot een structurele verlaging van het saldo begroting voor de jaren 2023, 2024, 2025 en 2026 van respectievelijk: € 8.000, € 8.000, € 8.000, € 7.000.

DMOP gemeentelijke panden begroting 2023
In het kader van de begroting 2023 zijn de onderhoudsplannen voor de gemeentelijke panden doorgelicht en waar nodig aangepast. De meeste mutaties zijn verrekend met de daar voor bestemde reserves. Waar nodig zijn de onttrekkingen aan de reserves aangepast aan de geplande kosten voor onderhoud. Deze mutaties hebben geleid tot een aanpassing van het saldo begroting. Voor de jaren 2023 tot en met 2026 leidt dit tot een verhoging van het saldo begroting met respectievelijk € 19.000, € 16.000, € 12.000 en € 12.000.

Grondstofprijs oud papier
De vergoeding voor oud papier fluctueert en is in 2022 behoorlijk hoog. De meerjarenraming wordt gebaseerd op het gemiddelde van de afgelopen jaren. De huidige raming voor de opbrengst van oud papier wordt daarom met € 50.000 verhoogd naar € 175.000. Deze mutatie zorgt voor een verhoging van het saldo begroting van € 50.000 voor 2023 en verder.

Inburgering
Bij inburgering berekent het Rijk de bevoorschotting op basis van de taakstelling. Bij de realisatie vraagt het rijk het onterecht ontvangen bedrag terug. Omdat wij achterlopen op de taakstelling en we deze achterstand niet in gaan lopen komend jaar is het onrealistisch dat we dit budget uitnutten/nodig hebben. Voor 2024 leidt dit tot een verhoging van het saldo begroting met € 147.000.

Kerkenvisie
De eenmalige verhoging in 2023 betreft de uitvoering van de "Kerkenvisie" (Welke bestemming kan er worden gegeven aan de eventueel leegstaande of leegkomende kerkgebouwen)

Kosten GeoVisia consultancy
Voor het project IMBOR+ dient het softwarepakket Geovisia te worden uitgebreid. Het project IMBOR+ is de digitaliseren van het beheer van het groen, borden, speeltoestellen etc. Voor de begeleiding en implementatie van het project is het noodzakelijk gebruik te maken van consultancy. De lasten hebben betrekking op programma 4 en 5. De extra lasten voor het jaar 2023 en verder zijn € 9.000 per jaar. Deze kosten komen ten laste van het saldo begroting.

Leerlingenvervoer
In verband met de nieuwe aanbesteding en de daaruit voortkomende stijging van de prijzen wordt dit budget opgehoogd. Dit leidt tot een structurele verlaging van het saldo begroting voor de jaren 2023, 2024, 2025 en 2026 van respectievelijk € 50.000, € 50.000, € 50.000 en € 50.000.

Medewerkerstevredenheidsonderzoek
De Arbowet vraagt organisaties om psychosociale arbeidsbelasting binnen de gemeente Edam-Volendam te ontwikkelen. Het is een verplichting uit de Arbowet en het beleid rondom Psychosociale Arbeidsbelasting is nog niet opgenomen in het personeelshandboek. Bij Psychosociale Arbeidsbelasting gaat het om de thema’s: discriminatie, seksuele intimidatie, agressie en geweld, pesten en werkdruk. Het beleid rondom psychosociale arbeidsbelasting brengt in principe geen kosten mee voor de organisatie. Bij de aanpak van psychosociale arbeidsbelasting kunnen uiteraard wel kosten ontstaan. Voor het tweejaarlijks organiseren van een medewerker-tevredenheid-onderzoek zijn wel kosten verbonden van € 13.000 per keer. De eerste medewerker-tevredenheid meting geeft ons inzicht waar we staan en de resultaten uit het onderzoek worden gebruikt voor het opstellen van een verbeterplan. Voorgesteld wordt een tweejaarlijks budget van € 13.000 beschikbaar te stellen voor het verrichten van een medewerkers-tevredenheids-onderzoek. Deze extra lasten gaan ten laste van het saldo begroting.

Mutatie voorziening GRP
Door diverse mutaties in ramingen die worden gedekt uit of ten laste gaan van de Voorziening VGRP is een herberekening van de mutatie voorziening GRP voor 2023 tot en met 2026 uitgevoerd. Het verschil komt ten gunste van het saldo begroting.

Mutaties te betalen belastingen en verzekeringen
Bijstelling van de door de gemeente te betalen belastingen en verzekeringen. Per saldo leidt deze bijstelling tot een verhoging van het saldo begroting voor de jaren 2023 tot en met 2025 van respectievelijk € 30.000, € 26.000 en € 8.000. In 2026 leidt de bijstelling tot een verlaging van het saldo begroting van € 7.000

Naheffing BTW
Middels de Raads Informatie Brief van 29 november 2022 is de gemeenteraad geïnformeerd over deze BTW naheffing ad € 347.000, die ten laste komst van het saldo begroting.

Opstellen beleidsplannen
De beleidsplannen van wegen, havens, bruggen en verkeer lopen tot en met 2023. Om vanaf 2024 een nieuw beleidsplan te hebben, is het noodzakelijk in 2023 een nieuw beleidsplan op te stellen voor de genoemde disciplines. Daarnaast zullen de huidige onderhoudsreserves worden omgezet naar voorzieningen. Hiervoor is het noodzakelijk dat er actuele beleids- en beheerplannen aanwezig zijn. Het huidige baggerplan loopt tot en met 2024. In verband met de omzetting naar voorziening wordt het baggerplan ook in 2023 herzien. De geschatte kosten voor het herzien van de plannen zijn € 135.000, dit is als volgt verdeeld: wegen € 50.000, bruggen € 25.000, havens € 25.000, baggeren € 25.000 en verkeer € 10.000. De kosten komen ten laste van het saldo begroting in 2023.

Rente toekomstige langlopende leningen
Indien alle toekomstige plannen en investeringen worden uitgevoerd dan zal er sprake zijn van een financieringstekort. Dat betekent dat de gemeente (langlopende) leningen zal moeten afsluiten om de rekeningen te kunnen betalen. Dit leidt tot extra rentelasten welke ten laste gaan van het saldo begroting. Voor de jaren 2023 tot en met 2026 worden extra rentelasten geraamd van € 200.000 per jaar.

Rentetoerekening begroting 2023
Volgens de BBV voorschriften geldt dat de rentekosten aan de desbetreffende taakvelden moet worden toegerekend met behulp van een (rente)omslag. Op basis van de staat van activa en kredieten worden de rentelasten verdeeld over de diverse taakvelden. De gemeente maakt gebruik van een drietal kostensoorten voor de toerekening van rente. (1) Rente afgeronde investeringen (niet uit reserve), (2) Rente afgeronde investeringen (dekking reserve) en (3) Rente investeringen MIP. De rentetoerekening voor investeringen vindt plaats via het MIP. Dit journaal heeft gevolgen voor het saldo begroting. Voor de jaren 2023 tot en met 2026 leidt dit tot een toename van het saldo begroting met respectievelijk € 11.000, € 11.000, € 10.500 en € 5.000. Dit verschil wordt veroorzaakt doordat de onttrekking aan bepaalde reserves groter wordt en deze extra onttrekking komt ten gunste van saldo begroting.

Uitbreiding formatie als gevolg van extra werkzaamheden
De uitbreiding van het takenpakket van de gemeente maakt dat er een structurele uitbreiding nodig is op het gebied van data- en gegevens beheer van de gemeente. Het beheer en ontsluiten van opgeslagen data is, binnen steeds strengere wettelijke kaders,  noodzakelijk om gemeentelijke taken uit te voeren. In 2020 en 2021 waren hiervoor incidenteel middelen opgenomen. In 2022 is dit werk nagenoeg stil komen te vallen. Het uitwisselen van gegevens tussen verschillende ICT systemen wordt daarnaast steeds complexer door o.a. nieuwe wetgeving op het gebied van objectenregistratie (SOR)Ook hiervoor is uitbreiding in de loop van 2023  noodzakelijk om noodzakelijke informatie (bijvoorbeeld op het gebied van de WOZ) actueel te houden.

Uitvoeringskosten Inburgering
In het bestuurlijk akkoord met betrekking tot de opvang van asielzoekers op 26 augustus jl. is afgesproken dat het kabinet voldoende financiële middelen beschikbaar stelt voor integratie. Als gevolg van een hogere instroom van inburgeraars is afgesproken het budget voor de inburgering voor de jaren 2022, 2023 en 2024 op te hogen met respectievelijk € 20, € 40 en € 30 miljoen. Hiermee worden gemeenten in staat gesteld alle inburgeraars passende ondersteuning te bieden. Dit betekent voor Edam-Volendam extra budget van € 88.000 in 2023 en € 70.000 in 2024 (ontvangst via de algemene uitkering in programma 6). Dit extra budget wordt in 2023 en 2024 ingezet voor de uitvoeringskosten inburgering. Om uitvoering te kunnen geven aan de verander opgave is bij de start van de pilot gekozen voor 1,6 fte (voor 2 ingehuurde krachten) in 2022. Voor een goede uitvoering van de opgave is het noodzakelijk de formatie naar 2 fte uit te breiden en de inhuur naar vaste formatie om te zetten. De kosten bij een vast dienstverband van 2 fte bedragen € 160.000 in 2023. Dit heeft tot gevolg dat de personele kosten op deze opgave structureel moeten worden verhoogd met respectievelijk € 32.000, € 41.000, € 52.000 en € 58.000 vanaf 2023. Het resterende extra budget in 2023 en 2024 wordt al werkbudget geraamd en kan in de uitvoering worden ingezet. Dit geeft een verlaging van het saldo begroting in 2023 met € 88.000, in 2024 met € 70.000, in 2025 met € 52.000 en met € 58.000 in 2026, waarbij de verlaging van het saldo in 2023 en in 2024 wordt gecompenseerd door de hogere ontvangsten in de algemene uitkering voor deze opgave.

Verdeling salariskosten begroting 2023
Elk jaar worden de salariskosten, zoals voorgeschreven in de BBV-voorschriften, verdeeld over de producten binnen de Programmabegroting. De kosten worden gealloceerd op de producten waar deze betrekking op hebben. De verdeling vindt plaats op basis van een uitvraag bij de afdelingen/secties. Dit journaal heeft geen gevolgen voor het saldo begroting.

Verplaatsen infra CAI
Door de reconstructie van de Julianaweg is het noodzakelijk dat om de CAI-infra om te leggen. In de eerste fase (Corridor) betreft het 1 rotonde. De lasten van € 60.000 komen ten laste van het saldo begroting in 2023.

Verschuivingen GREX Broeckgouw
De begrotingsvoorschriften (BBV) schrijven voor dat jaarlijks de ramingen van de grondcomplexen in overeenstemming worden gebracht met de feitelijke stand van zaken aan het einde van het dienstjaar.Jaarlijks worden de geraamde uitgaven en opbrengsten van de diverse grondexploitaties geraamd in de exploitatie van programma 3 van de gemeentebegroting. De ramingen in deze wijziging hebben betrekking op een tussentijdse bijstelling van deze ramingen. Aangezien het binnen het grond-exploitatie-complex feitelijk balans mutaties betreft en eventuele winst en verliesnemingen via de bestemde reserve grondexploitatie lopen, hebben de bijstellingen geen invloed op het saldo van de begroting.

Verwijderen stelpost Verkoop gemeentelijke gebouwen
In 2017 is in de begroting een stelpost opgenomen voor de verkoop van gemeentelijke panden. Deze stelpost is tot op heden nog niet gerealiseerd. Vanuit de toezichthouder wordt er op toegezien dat er geen stelposten meer worden opgenomen in de begroting. Vandaar dat nu wordt voorgesteld om deze stelpost te verwijderen. Het afboeken van de stelpost zorgt voor een verlaging van het saldo begroting voor de jaren 2023 tot en met 2026 van respectievelijk € 28.000, € 27.500 € 27.000 en € 27.000.

Werkbudget participatiewet
Vanwege hoger uitvallende kosten en structurele licentiekosten dient dit budget te worden opgehoogd. Dit leidt tot een verlaging van het saldo begroting voor de 2023, 2024, 2025 en 2026 van respectievelijk € 3.000, € 14.000, € 14.000, € 14.000.

Wijziging prijsindex CAI
Bij de behandeling van de uitgangspunten begroting 2023 is door het college voorgesteld om de tarieven van CAI met 2,5% te verhogen (in plaats van 4%). Dit zorgt voor een verlaging van het saldo begroting voor de jaren 2023 tot en met 2026 van € 14.000, € 26.000, € 42.000 en € 2.000.